C4Defence: Bu ürün nedir, ne yapıyor, neye yarıyor?
Electra IC kurucu ortağı Ateş Berna: Öncelikle “IP çekirdeği” IP; Intellectual Property kelimelerinin baş harfleri, yani “Fikri Mülkiyet” demek. IP çekirdeği ise kullanımı orijinal tasarımcısı tarafından başka şirketlere lisanslanan, karmaşık işlevsel bir elektronik devre bloğudur. Genellikle başka bir işlemcinin veya diğer karmaşık entegre devrelerin bir parçasıdır. Özetle IP çekirdeği, bir yazılım değil; bir donanımdır.
MIL-STD-1553B standardı ise aviyonik ürünlerde kullanılan elektronik cihazların birbirleri ile haberleşmesini sağlayan bir haberleşme protokolüdür. Türkiye’de ve dünyada birçok firma, geliştirdiği elektronik ürünlerde bu haberleşme standardını kullanarak farklı cihazların birbirleri ile konuşmasını sağlar.
Geliştirmiş olduğumuz MIL-STD-1553B IP çekirdeği; MIL-STD-1553B standardını gerçekleştiren ve konak işlemci için tek ya da çoklu arabirimlere sahip bir IP Çekirdeğidir. DO-254 uyumlu olan bu IP çekirdeği aynı anda Bus Controller (BC), iki ayrı Remote Terminal (RT) ve Bus Monitor (BM) özellikleri gerçekleyebilir.
Bir başka ifade ile işiminiz sayısal mikroçip tasarımıdır. Biz de yazılımcılar gibi kod yazarız ama bizim yazdıklarımız bilgisayar destekli tasarım ortamlarında elektronik devre elamanlarına yani and or flip flop gibi fiziksel elemanlara dönüşürler.
C4Defence: Bu ürünü geliştirme nedeniniz nedir?
Ateş Berna:Türkiye’de birçok savunma sanayi firması bu protokolü ürünlerinde kullanıyor. Bizim de 2012 yılından beri MIL-STD-1553B protokolünün kullanıldığı projelerde çalışma fırsatımız oldu. Sadece tasarım tarafında değil, doğrulama tarafında da MIL-STD-1553B protokolü ile ilgili çok önemli bir bilgi birikimi ve tecrübeye sahibiz. 2018 yılında bir müşterimizle başlattığımız proje sayesinde ise bu haberleşme protokolünü çok fonksiyonlu bir şekilde geliştirdik ve artık herkesin kullanılabileceği bir IP Çekirdeğimiz var. Türkiye’deki firmalar, bu ürünü artık ithal etmek zorunda değil, yerli ve milli olarak bizden temin edebilirler. Bazılarıyla deneme çalışmalarını başlatıyoruz.
C4Defence: Ürünü ElectraIC’nin mühendisleri mi geliştirdi? Tamamen yerli mi?
Ateş Berna: Evet. Ürün tamamen yerli. Bir müşterimizin istekleri doğrultusunda geliştirildi. Doğrulamaları bilgisayar ortamında çok detaylı olarak yapıldı ve ayrıca testleri de laboratuvar ortamında yurt dışından temin edilen bir bus tester ile gerçekleştirildi. Müşterimiz RT modundaki testleri yaptı ve kabul etti. BC ve BM modlarındaki testleri de müşterimizin kendi ürünlerine entegre edilerek devam ediyor.
C4Defence: Ürünü ne kadar sürede geliştirdiniz? Satışa çıkmaya hazır mı?
Ateş Berna: Ürünü geliştirme Ar-Ge süreci, 12 ayda tamamlandı. Geliştirme süreci DO-254 süreçlerine uygun olarak yapıldığı için oldukça uzun sürdü. 20 Ekim tarihi itibarıyla ürünün duyurusunu web sitemizde ve sosyal medya kanallarımızda da yapmaya başladık.
C4Defence: Buna benzer ürünleri, talep eden tüm müşterilere yapabilecek misiniz?
Ateş Berna: Evet tabi ki. Bizim ana işimiz müşterilerimizin ihtiyacı olan bu tür kompleks ve kritik elektronik komponentleri sıfırdan tasarlamak. Benzer başka aviyonik protokoller geliştirmek için de birkaç firma ile görüşmelerimiz devam ediyor. Ayrıca DO-254 süreçlerinin nasıl uygulanacağını da bildiğimizden dolayı, sadece IP çekirdeğini geliştirmekle kalmıyor, geliştirdiğimiz bu ürünün muhtemel bir DO-254 sertifikasyon sürecinde her türlü dokümantasyon paketini sağlayabileceğimizi de garanti ediyoruz.
C4Defence: ElectraIC’nin yurt içi veya yurt dışında başka hangi firmalarla IP Çekirdeği geliştirme projeleri bulunuyor?
Ateş Berna: Yurt içinde ASELSAN ve Roketsan ile VIP ve IP geliştirme projelerimiz oldu. Başka firmalarla da yeni IP çekirdeği geliştirme projelerini şekillendirmeye devam ediyoruz. Yurt dışında ise Almanya’da Northrop Grumman Litef firmasına DAL-C ve DAL-B seviyelerinde DO-254 danışmanlık hizmetleri verdik. IMEC firmasıyla da halihazırda bir ASIC projemiz devam ediyor ve geliştirilen mikroçipin doğrulamasını biz gerçekleştiriyoruz.
Amacımız, hem yurt içi hem de yurt dışında çalıştığımız firma ve proje sayısını arttırmak. Bu nedenle de 29-30 Ekim 2019 tarihlerinde DVCon Europe etkinliğine katıldık. Orada stand açtık. 25-27 Şubat 2020 tarihlerinde de yine Almanya’da düzenlenen ve gömülü sistemler alanında dünyadaki en önemli fuarlardan biri olan Embedded World Fuarı’nda bir standımız olacak.
C4Defence: MIL-STD-1553B IP başarısı, ElectraIC ve ülkemiz için ne ifade ediyor?
Ateş Berna: MIL-STD-1553B ülkemizdeki birçok projede kullanılan kritik bir komponent. Savunma Sanayii Başkanlığı’nın da milli kritik olarak değerlendirilen komponentlerin özgün ve yerli üretilmesi hedefi var. Bizim burada gerçekleştirdiğimiz proje tam da bu hedefi 12’den vurmuş başarılı bir örnektir. Bu nedenle devlet büyüklerimizin bizim gibi yüksek teknoloji alt bileşenleri geliştirme yetkinliğine sahip mikroelektronik firmalarının önünü açacak projeleri, kesinlikle geliştirmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bizim gibi küçük ölçekli firmalar, yaşamlarını bir projeden diğer projeye geçerek sürdürmek zorundalar. Büyük firmalar, bu tür projeleri küçük firmalarla yaptıklarında, genellikle tüm IP haklarının kendilerinde kalmasını istiyorlar. Ancak bu şekilde bizim gibi hizmet veren firmaların ürün sahibi olmaları ve yaşamlarına devam etmeleri zorlaşıyor. Biz bu konuda şanslıyız, çünkü MIL-STD-1553B IP Çekirdeğinin IP hakları değil ama satış hakları, sadece bizde. Yani bu ürünü Türkiye ve dünyaya sadece ElectraIC satabilir. Bu çok önemli bir gelişme. Bu tür gelişmelerin sayısı arttığında, Türkiye’de birçok yüksek teknoloji IP çekirdeğinin geliştirilmeye başlandığını göreceğiz. TUSAŞ, ASELSAN, ROKETSAN, STM gibi firmalarımızın artık dünyadaki Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman gibi devler ligine çıkması gerekiyor. Bunu yaparlarken, alt yüklenicilerinin de çok güçlü ve kritik teknolojileri geliştirebilen firmalar olmaları şart.
