UÇAK ÜZERİNDE KULLANILAN SAYISAL VERİ İLETİM STANDARTLARI
Havacılık sektöründe farklı uçak tipleri ve uygulamaları için geliştirilmiş sayısal veri iletim standartları mevcuttur. Verici ve alıcı sistemler arasında analog ve sayısal sinyallerin etkin olarak iletilebilmesi için bazı standartlara uyulması gereklidir. Başka bir ifadeyle bilgisayar sistemlerinin aynı dili paylaşmaları gereklidir. Uçak veri hatlarında kullanılan dil tipi, protokol olarak tanımlanmaktadır. Sivil uçak veri hat protokolleri ARINC (Aeronautical Radio Incorporated- Havacılık Radyo Kuruluşu) ile tanımlanırken, askeri uçaklardaki protokol MIL-STD (Military Standard-Askeri Standart) ile tanımlanmaktadır. Uçak üzerindeki sayısal veri iletimi için ARINC 429, ARINC 629, CSDB (Commercial Serial Digital Bus- Ticari Seri Sayısal Hat), ASCB (Avionics Serial Communication Bus- Aviyonik Seri Haberleşme Hattı), MIL-STD 1553 gibi veri iletim standartları geliştirilmiştir.
MIL-STD Veri İletim Standartları
MIL-STD-1553 özellikle askeri uçaklar için 1973 yılında geliştirilmiş ve F-15, F-16, F-22 ve C-17 gibi uçakları içine alan pek çok tipteki askeri uçakta ve sivil uçaklardaki sınırlı uygulamalarda kullanılan bir LAN (Local Area Network-Yerel İletişim Ağı) tanımının yapıldığı çoklu verici çoklu alıcı yapısında veri iletim standardıdır. Bu standardın yenilenerek geliştirilmesi ile ilk olarak 1975 yılında MIL-STD 1553A ve 1978 yılında ise MIL-STD 1553B standartları yayınlanmıştır. Ancak uygulamada daha çok MIL-STD 1553 olarak bilinmektedir. Bu sayısal komut-cevap TDM (Time Division Multiplexing-Zaman Bölmeli Çoklama) ağı ayrıca hızlı kontrolün istendiği askeri uçakların yanında ticari uygulamalarda ve yerdeki askeri ekipmanlarda, gemilerde, denizaltılarda, test ekipmanları ve benzetimlerde de kullanılmaktadır.
Standartta 1978'den 1996’ya kadar altı değişiklik bildirimi yayınlanmıştır.
01-1996 MIL-STD-1553B_NOTICE-4
01-1993 MIL-STD-1553B_NOTICE-3
09-1986 MIL-STD-1553B_NOTICE-2
02-1980 MIL-STD-1553B_NOTICE-1
09-1978 MIL-STD-1553B
MIL-STD-1553C ise Şubat 2018'de yapılan son revizyondur.
MIL-STD 1553, en fazla kullanılan ve ilk geliştirilen veri iletim standardıdır.
Linkteki doküman, ElectraIC Tasarım&Doğrulama Mühendisi Feyyaz Malkoç tarafından hazırlanmıştır ve MIL-STD-1553 B ile C revizyonlarının bir karşılaştırmasını içermektedir.
KAYNAKÇA:
https://uteddergi.com/u%C3%A7ak-%C3%BCzerinde-kullanilan-sayisal-veri-iletim-standartlari/
https://en.wikipedia.org/wiki/MIL-STD-1553
http://everyspec.com/MIL-STD/MIL-STD-1500-1599/MIL-STD-1553C_55783/
https://www.researchgate.net/publication/270685117_Aviation_Data_Transmission-Moving_from_Electrical_to_Optical_Domain_Review_of_ARINC_429_and_629_Standards
